รู้จัก Saab 900 ใน "Drive My Car" หนังญี่ปุ่นสร้างประวัติศาสตร์เข้าชิงออสการ์

Drive My Car คือภาพยนตร์ญี่ปุ่นที่มาแรงที่สุด ณ เวลานี้ หลังจากสามารถสร้างปรากฎการณ์ด้วยการเข้าชิงรางวัลออสการ์ ครั้งที่ 94 มากถึง 4 สาขา รวมถึงสาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยม

ภาพยนตร์เรื่องนี้กำกับโดยฮามากูจิ เรียวสุเกะ ผู้ซึ่งได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลสาขาผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ตัวเขาและโอเอะ ทากามาสะ ผู้เขียนบทร่วมกันยังได้เข้าชิงรางวัลสาขาบทภาพยนตร์ดัดแปลงยอดเยี่ยม ขณะที่ผลงานของเขาเรื่องนี้ยังได้เข้าชิงสาขาภาพยนตร์ภาษาต่างประเทศยอดเยี่ยมอีกด้วย 

ไฮไลท์สำคัญอยู่ที่การเข้าชิงรางวัลใหญ่อย่างสาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ทำให้ Drive My Car ซึ่งมีชื่อภาษาไทยว่า “สุดทางรัก” ถือเป็นภาพยนตร์สัญชาติญี่ปุ่นเรื่องแรกที่ได้เข้าชิงรางวัลนี้ คอหนังแดนอาทิตย์อุทัยได้มีโอกาสลุ้นกันในวันประกาศผล 27 มีนาคม

ภาพยนตร์ Drive My Car ดัดแปลงสร้างจากเรื่องสั้นที่ใช้ชื่อเดียวกันของฮารูกิ มูราคามิ นักเขียนชื่อดังชาวญี่ปุ่น ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของหนังสือรวมเรื่องสั้น Men without Women (ชื่อไทยคือ “ชายที่คนรักจากไป”) ถ่ายทอดเรื่องราวเกี่ยวกับผู้กำกับและนักแสดงละครเวทีคนหนึ่ง นำแสดงโดยฮิเดโตชิ นิชิจิมะ ผู้ซึ่งค้นพบความลับของภรรยาซึ่งเสียชีวิตไปแล้ว ก่อนได้พบกับผู้หญิงคนหนึ่งซึ่งทำงานเป็นคนขับรถของเขา

การนำเสนอเรื่องราว การถ่ายทำ ดนตรีประกอบ และบรรยากาศหม่น ๆ ของภาพยนตร์เรื่องนี้โดนใจทั้งคอหนัง คอวรรณกรรม ไปจนถึงคอรถยนต์ที่ได้เห็น Saab 900 พวงมาลัยซ้ายคันงามที่ได้รับการดูแลรักษาอย่างดี

“รถคันนี้ไว้ใจได้ครับ รถสวีเดนทุกคันที่ผลิตในยุคเดียวกับรถคันนี้ค่อนข้างเชื่อใจได้ว่าถูกสร้างมาให้แข็งแรงใช้ได้ทีเดียว อาจต้องใส่ใจระบบไฟฟ้าสักนิด แต่ในแง่กลไกพื้นฐานแล้วไม่มีปัญหาอะไรเลย” มูราคามิ เขียนไว้ในตอนหนึ่งของเรื่องสั้น Drive My Car

มีความแตกต่างเล็กน้อยระหว่างภาพยนตร์กับหนังสือ เรียวสุเกะ ผู้กำกับเลือกใช้ Saab 900 สีแดงแบบมีซันรูฟ ขณะที่ในเรื่องสั้นของมูราคามิ บรรยายถึงรถว่ามีตัวถังสีเหลืองและมาพร้อมหลังคาเปิดประทุน

คำถามคือทำไมต้องเป็น Saab? ทำไมถึงไม่เป็นรถญี่ปุ่น? คำตอบที่แท้จริงไม่มีใครรู้ได้ แต่คาดว่ารถยนต์สัญชาติสวีดิชเป็นสัญลักษณ์ของความเยือกเย็น และการกดเก็บความรู้สึกทั้งหมดทั้งปวงไว้ภายในเหมือนกับตัวละครผู้เป็นเจ้าของรถ

ขณะเดียวกัน การใช้งานรถยนต์รุ่นเก่านานนับสิบปีบ่งบอกถึงการมิอาจละทิ้งความทรงจำในอดีต และการเลือกใช้รถนำเข้าที่มีพวงมาลัยซ้ายยังแสดงถึงความแปลกแยก และสะท้อนสถานะอีกระดับในสังคมญี่ปุ่นด้วย

Saab 900 Aero ที่ใช้ในภาพยนตร์เรื่องนี้เป็นรุ่นปี 1987 พัฒนาโดยบริษัท Saab Automobile มาพร้อมเครื่องยนต์เบนซิน 4 สูบ ขนาด 2.0 ลิตร แต่ไม่ชัดเจนว่าเป็นรุ่นเทอร์โบ 145 แรงม้าหรือรุ่นเทอร์โบอินเตอร์คูลเลอร์ 155 แรงม้า

สายการผลิตของ Saab 900 อยู่ระหว่างปี 1979 – 1998 มีจำนวนทั้งหมด 2 เจนเนอเรชั่น รุ่นแรกผลิตระหว่างปี 1978 – 1993 และรุ่นที่สองออกจำหน่ายระหว่างปี 1994 – 1998

ภายในห้องโดยสารยังคงสไตล์แบบรถคลาสสิคยุคก่อนหน้า ทั้งเบาะหนังสีดำล้วน ระบบเกียร์ธรรมดา เครื่องเสียงที่ยังใช้เทปคาสเสทท์ และปราศจากระบบนำทาง

มีการบรรยายความคิดของตัวเอกในเรื่องสั้น Drive My Car ที่กล่าวถึงรถยนต์รุ่นนี้ไว้ด้วยว่า “ถึงแม้จะใช้รถคันนี้ติดต่อกันมายี่สิบปีแล้ว ระยะทางวิ่งกว่าแสนกิโลเมตร แต่เขาก็ยังไม่มีความคิดจะเปลี่ยนรถใหม่ เพราะที่ผ่านมารถคันนี้ไม่เคยเกิดปัญหาใหญ่เลยสักครั้ง และที่สำคัญ เขามีความผูกพันส่วนตัวกับมัน”

คอหนังญี่ปุ่นต้องติดตามลุ้นกันต่อไปว่า Drive My Car จะคว้าตุ๊กตาทองออสการ์มาครองได้กี่รางวัล หลังจากก่อนหน้านี้ได้รับรางวัลลูกโลกทองคำสาขาภาพยนตร์ภาษาต่างประเทศยอดเยี่ยม และรางวัลบทภาพยนตร์ยอดเยี่ยมจากเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ของฝรั่งเศสมาแล้ว